Voyvoda Han

Bankalar Caddesi üzerindeki daracık cephesi ve arkaya doğru genişleyen yapısıyla Voyvoda Han, asır başından itibaren cadde üzerinde yaşanan yapı farklılaşmasının tipik bir örneğini oluşturmaktadır. Daha önce içinde lokanta, marangoz ve demirci dükkânı gibi küçük işletmeler bulunan ahşap bir bina olup, 1903-1904 yıllarında inşa edildiği anlaşılan bu han, caddenin alt kısımlarındaki büyük ve görkemli binaların aksine, mevcut parsel yapısına uyum göstermek zorunda kalmış bir yapıdır.

Bu durumun çeşitli nedenleri olabileceği muhakkaktır, fakat akla gelen başlıca nedenlerden biri, caddenin bu kısmının büyük şirketlerin caddenin alt kısımlarında giriştikleri parsel birleştirme ve iddialı inşaat projeleri gibi büyük yatırımları çekemeyecek kadar tali kalmış olmasıdır. Üstelik, daha önceden mevcut olan Baltazzi Han ile Perşembe Pazarı Sokağı arasında sıkışıp kalan Voyvoda Han ile yanındaki iki küçük parsel, böyle bir yapılaşmaya çok da müsait değildi. Bu durumda, savaş yıllarından itibaren yavaşlayan yapılaşmayla da birlikte, Voyvoda Han, inşa tarihinden beri hiçbir değişikliğe uğramadan günümüze kadar gelebilmiştir. Konumu ve yapısı itibariyle büyük şirketlere uygun olmayan bu hanı, başından beri -İngiliz Postanesi dışında- daha çok küçük ölçekli şirketler, mümessillikler ve bürolar kullanmıştır. Bugün birçoğunun geçmişi 1940’lara kadar uzanan elektrik mağazalarını barındıran Voyvoda Han, yanındaki 43 ve 45 numaralı binalarla birlikte, Bankalar Caddesi’nin mütevazı çehresinin en ilginç ve en canlı tarihi izlerini taşımaktadır.